Səhabələrin Ramazanı 2- Əbu Ubeydə b. Cərrahın orucu
Əbu Ubeydə ibn Cərrahın adını çəkmək insanı titrədən bir addır. Çünki dediyim kimi, o, bir dağ kimidir—az yaşayıb, amma önümüzə fəth, cihad, Quran və mübarizə baxımından böyük nümunələr qoymuşdur. İzzət baxımından isə ən önəmlisi, çünki Rəsulullah (s.ə.s) onu bu şəkildə təsvir etmişdir—Əbu Ubeydə, əmanət və etibar baxımından bir abidə şəxsiyyət olmuşdur.
Əbu Ubeydə ibn Cərrahı anlamağa çalışdığımızda bir məsələni daha unutmamalıyıq—biz ona çox şey borcluyuq. Niyə? Çünki Peyğəmbərimiz (s.ə.s) vəfat etdikdən cəmi altı il sonra, yəni hicri 17-ci ildə İslamı Anadolu torpaqlarına gətirən şəxs məhz Əbu Ubeydə ibn Cərrah olmuşdur. Ona minlərlə salam olsun!
İndi isə Hataydakı Antakya qardaşlarımızı xatırlayaq. Tarixdə "Şərqin kraliçası" adlandırılan Antakyaya imanı gətirən şəxs məhz Əbu Ubeydə ibn Cərrah olmuşdur. Oradan isə İslamın nuru bütün Anadoluya yayılmışdır. İmanımızı, hidayətimizi, Quranı bizə gətirən belə bir İslam böyüyünü və qəhrəmanını necə anmamaq olar? Hər bir səhabə bizim üçün çox önəmlidir, lakin bu torpaqların İslamla şərəflənməsi uğrunda çalışan bəzi səhabələr bizim üçün daha da əhəmiyyətlidir. Əbu Ubeydə ibn Cərrah da onlardan biridir.
Başqa bir mühüm məqam da var. Əbu Ubeydə ibn Cərrah demək, Qüds deməkdir. Qüdsün fatehi məhz odur. Amr ibn As ordusunu Qüdsə göndərsə də, fəth baş tutmamışdı. Hazrəti Ömər Şam cəbhəsində olan Əbu Ubeydə ibn Cərrahı ora göndərdi və Allah onun əli ilə Qüdsün fəthini nəsib etdi. Şəhərin açarlarının kimə veriləcəyi məsələsi ortaya çıxanda, xristianlar istədilər ki, onları xəlifə Ömərə versinlər. Əbu Ubeydə ibn Cərrah bu istəyi qəbul edib, Hazrəti Ömərə məktub yazdı. Məktub oxunduqdan sonra bəzi səhabələr Ömərə "Getmə, artıq fəth tamamlandı" dedilər. Lakin Hazrəti Əli etiraz edərək, "Xeyr, sən getməlisən və Qüdsün dəyərini bütün insanlığa öyrətməlisən" dedi.
Hazrəti Ömər çətin şəraitdə Qüdsə yola düşdü. İbn Kəsir "Əl-Bidayə və ən-Nihayə" adlı əsərində Qüdsə yaxınlaşanda baş verən inanılmaz bir mənzərəni təsvir edir. Əbu Ubeydə ibn Cərrah və Hazrəti Ömər bir-birilərinə həsrətlə qaçaraq sarıldılar. Hazrəti Ömər Əbu Ubeydə ibn Cərrahın çadırına getmək istədi. Çadır çox sadə idi—bütün Şam torpaqlarının fəthi ilə məşğul olan komandanın çadırı bu qədər kiçik və sadə idi! Bunu görən Hazrəti Ömər çox təsirləndi və "Ey Əbu Ubeydə! Dünya hamımızı dəyişdi, amma bir səni dəyişə bilmədi!" dedi.
Bu, bizə nəyi göstərir? Qüdsün taleyini dəyişdirəcək insanlar yalnız dünyaya meyl etməyənlərdir. Tarix boyu Qüdsü fəth edənlər yalnız Allah rizası üçün hərəkət edənlər olmuşdur. Hazrəti Ömər Əbu Ubeydə ibn Cərrahı daha rahat şəraitdə yaşamağa dəvət etsə də, o, "Ey Möminlərin Əmiri! Rahatlıq bizə yaraşmaz!" deyə cavab verdi.
İndi isə əsas məsələyə gələk. Bir Ramazan günündə Peyğəmbərimiz (s.ə.s) buyurdu: "Hər ümmətin bir əmini var, mənim ümmətimin əmini isə Əbu Ubeydə ibn Cərrahdır." Emniyyət (etibarlılıq) imanın tam formalaşması üçün zəruri olan əsas prinsiplərdəndir. Əbu Ubeydə ibn Cərrahdan soruşdular: "Peyğəmbərimiz səni ümmətin əmini adlandırıb. Bu etibarlılığı necə qazandın?" O isə belə cavab verdi: "İki şeylə—namaz və orucla!" Biz isə bu iki ibadəti yalnız forma kimi qəbul edirik, mahiyyətini unuduruq.
Əbu Ubeydə ibn Cərrah veba xəstəliyinə yoluxaraq yatağa düşdü. Vəfat etməzdən əvvəl Muaz ibn Cəbəli imam təyin etdi və səhabələri başına yığaraq son tövsiyələrini verdi:
Namazlarınızı haqqıyla qılın.
Oruclarınızı Allahın istədiyi kimi tutun.
Zəkatınızı haqqıyla verin.
Həcc və ümrəni yerinə yetirin.
Unutmayın, min il də yaşasanız, ölüm sizi haqlayacaq və Allahın hüzurunda hesab verəcəksiniz!
